Katleen Vaganée

Psychodiagnostiek is een interactief proces waarin we steeds vertrekken van jouw eigen vragen, naast de vragen van de eventuele verwijzer. Als onderzoeker vorm ik dan één of meerdere hypothesen als verklaring of duiding van de gestelde vragen. Met behulp van wetenschappelijk onderbouwde meetinstrumenten wordt jouw functioneren in kaart gebracht en wordt nagegaan of de vooropgestelde hypothesen al dan niet bevestigd kunnen worden.  De bevindingen worden aan jou en de verwijzer voorgelegd en onderling besproken.

​

Psychodiagnostiek is dus niet alleen inzichtelijk verhelderend, maar heeft vooral als doel om een proces (opnieuw) in beweging te brengen binnen jouw persoon en in relatie tot anderen.  In het geval van laattijdig erkende ontwikkelingsstoornissen brengt een psychodiagnostisch proces vaak innerlijke rust doordat er erkenning komt voor de – vaak lang meeslepende – moeilijkheden.  Niet-erkende ontwikkelingsstoornissen kunnen immers leiden tot een laag zelfbeeld, relationele of professionele conflicten.  Psychodiagnostiek kan in eerste instantie ook confronterend zijn wanneer je moeilijke aspecten van jezelf onder ogen ziet.  Juist daarom vind ik het belangrijk om aandacht te besteden aan de impact van de onderzoeksbevindingen op jouw persoon.  Tijdens de nabespreking wordt hier ruimte voor gemaakt en besproken wat nodig is aan verdere ondersteuning.  Indien nodig werk ik samen met andere hulpverleners zoals een psychiater of een specifieke coach.

​

Naast gesprekken, wordt gebruik gemaakt van gestandaardiseerde vragenlijsten en projectieve testen.  Deze brengen jouw functioneringswijze via een andere methodiek (naast gesprekken) in beeld en laten ook toe om jouw klachten te situeren ten aanzien van het gemiddelde in de populatie.  Klachten en testresultaten worden steeds geïnterpreteerd tegen de achtergrond van jouw brede levenscontext, zowel nu als vroeger.  Vandaar dat kennismakende gesprekken ook erg belangrijk zijn. 

​

Mijn visie op psychodiagnostiek

 

Als psychotherapeut heb ik gezocht naar een integratie tussen mijn vorming in psychodiagnostiek en mijn psychotherapeutische visies vanuit de cliëntgerichte en contextuele denkmodellen.  Vanuit deze drie aanvullende theoretische kaders kijk ik naar ziekte en gezondheid, naar de complexiteit van de mens. Ik vind het essentieel om niet enkel stoornisgericht, maar ook persoons- en contextgericht te kijken.  Symptomen of klachten krijgen immers betekenis en ontwikkelen zich binnen een ruimere context.  Zeker bij de differentiële diagnostiek van ontwikkelingsstoornissen versus persoonlijkheidsstoornissen is het essentieel om het hele ontwikkelingsverloop in beeld te krijgen en om rekening te houden met de impact van de psychosociale context (o.a. de kwaliteit van de hechtingsrelaties).  Bij vraagstellingen die vertrekken vanuit relationele problemen, kan het zinvol zijn om de context van de partner in de psychodiagnostiek te betrekken.  Mijn psychotherapeutische ervaring in het werken met individuen, koppels en gezinssystemen helpt me om de complexiteit van dit proces te hanteren.

​

Een diagnose kan veel betekenissen oproepen

 

Ik heb meermaals ervaren dat een diagnose mensen helpt om zichzelf beter te begrijpen en om richting te geven aan hun behandeling.  Ik merk daarnaast ook dat diagnosen zoals ADHD of ASS (Autisme Spectrum Stoornis) dubbele gevoelens kunnen oproepen: enerzijds kan dit aanvoelen als een erkenning van lang-meeslepende problemen; daarnaast kan het ook angsten oproepen, bijvoorbeeld de angst voor veroordeling.

​

Onze maatschappij lijkt de laatste jaren meer aandacht te hebben voor het erkennen van functioneringsmoeilijkheden, in scholen, media en hulpverlening.  Vroeger liepen mensen met deze problematieken meer het risico om gestigmatiseerd te worden als vreemd, eigenwijs, bot, onattent of extreem verlegen, omdat de diagnose toen niet onderkend werd.  Diagnostische etiketten worden nu makkelijker in de mond genomen, maar in de volksmond soms ook niet correct gehanteerd.  Ik streef ernaar om op een wetenschappelijk onderbouwde manier een correcte diagnose te stellen.  Ik geloof erin dat een tijdige diagnose belangrijk is om eventuele latere moeilijkheden in werk en relaties te ondervangen.